T Ü R K İ Y E Z İ R A A T O D A L A R I B İ R L İ Ğ İ
UNION OF TURKISH CHAMBERS OF AGRICULTURE
G.M.K Bulvarı No: 25 06440 Demirtepe / ANKARA
Tel: (0.312) 231 63 00 (Pbx) - Fax: (0.312) 231 76 27
Esas Birim : Tek. Hiz. Krl. Bşklığı Tarih: 19.07.2012
Genelge No: 44 Özeti : Yeni Hal Kanunu Yönetmelik Hk.
....................
5957 sayılı Kanun’un uygulanması amacıyla“Sebze Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik”7 Temmuz 2012 tarih, 28346 sayılıResmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelikte, toptancı hallerinin kurulması, işletilmesi, taşınması ve kapatılması, yönetim ve denetimi, sebze ve meyve ticareti ile iştigal edenlerde aranılacak nitelikler, bunların çalışmaları, yapacakları satışları, hakları ve uymakla yükümlü bulunulan kuralları, bildirim işlemleri ve bildirimcileri, hal rüsumu ve paylaşımı, hal kayıt sistemi, toptancı hal yönetim birimleri ile diğer idarelerin görev, yetki ve sorumlulukları ile toptancı hallerine ve sebze ve meyve ticaretine ilişkin hususlar yer almaktadır.
Toptancı Hali Kuruluş Komisyonu
Yönetmelik gereğince, imar planlarında toptancı hal yeri olarak belirlenen veya belirlenecek alanın, yönetmeliğin 5 inci maddenin yedinci fıkrası ile 6 ncı maddeye uygunluğunu değerlendirmek üzere“Toptancı Hali Kuruluş Komisyonu”kurulacaktır.
Başkanlığı, ilgili belediye başkanı ya da görevlendireceği yardımcısı tarafından yürütülenToptancı Hali Kuruluş Komisyonu;belediyenin imar ve denetim ile ilgili müdürlüklerinden görevlendirilecek iki temsilci ile il müdürlüğü, il/ilçe emniyet müdürlüğü, il/ilçe gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü, il/ilçe sağlık müdürlüğü/ilçe sağlık grup başkanlığı, çevre ve şehircilik il müdürlüğü, ticaret odası/ticaret ve sanayi odası ileziraat odasınca belirlenecek birer temsilciolmak üzere on üyeden oluşacağı hükme bağlanmıştır.
Toptancı Halindeki İşyerinde Faaliyet Göstereceklerde Aranacak Şartlar
Belediye toptancı halindeki işyerleri, kiralama veya satış yoluyla işletilecek olup, toptancı hallerinde bulunan toplam işyeri sayısının en az yüzde yirmisi üretici örgütlerine kiralanmak üzere üretici örgütü yeri olarak ayrılacağı hususu yönetmelikte yer almıştır.
Toptancı halinde işyeri kiralanacak veya satılacak üreticilerde;
a) Sebze veya meyve üreticisi olması,
b) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tutulan ilgili sistemlere kayıtlı olması,
c) Belediye meclisince belirlenen tutardaki teminatıvermesi,
ç) Başvuru tarihindenönceki bir yıl içinde toptancıhalindeki işyerinin kira sözleşmesinin feshine veya satışişleminin iptaline karar verilmemişolması,
d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılıTürk Ceza Kanununun 53üncümaddesinde belirtilen süreler geçmişolsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayıbeşyıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşısuçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşısuçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığıdeğerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmaması,
e)İlgili mevzuatla aranılan diğerşartlara sahip olması.
Toptancıhalinde işyeri kiralanacak veya satılacaküreticiörgütlerinde;
a) Vergi mükellefi olması,
b) Başvuru tarihindenönceki bir yıl içinde toptancıhalindeki işyerinin kira sözleşmesinin feshine veya satışişleminin iptaline karar verilmemişolması,
c) Yönetim kuruluüyelerinin 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılıTürk Ceza Kanununun 53üncümaddesinde belirtilen süreler geçmişolsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayıbeşyıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşısuçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşısuçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığıdeğerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmaması,
ç) Belediye meclisince belirlenen tutardaki teminatıvermesi,
d) İlgili mevzuatla aranılan diğer şartlara sahip olması şartları aranacaktır.Teminat
Belediye, özel ve işletim yetkisi devredilmiş toptancı hallerinde faaliyet gösterenler, ticarî güvenin sağlanması ve tarafların haklarının korunması amacıyla teminat verecektir.
Hallerde yer kiralamak isteyen üretici ve üretici örgütleri, toplam teminatının yüzde yetmiş beşine kadar gayrimenkul rehni ile teminat yükümlülüğünü yerine getirebilecektir. Diğer satıcılar için ise bu oran azami yüzde elli olarak uygulanacaktır.
Satıcı ve Alıcılar, Komisyon Oranı
Malların toptan satışı; hal içi ve dışında faaliyet gösterenüretici,üreticiörgütü, komisyoncu ve tüccarlar tarafından yapılacağı, mal bedelinin satıştarihinden itibaren on beşişgünüiçindeüreticiye veyaüreticiörgütüneödemek zorunda olduğu, komisyoncuların satışbedeliüzerinden alacaklarıkomisyon oranının yüzde sekizi aşmamaküzere taraflarca serbestçe tespit edileceği, Bakanlığın bu oranıyarıya kadar indirmeye yetkili olduğu yönetmelikte belirtilmiştir.
Malların Satışı
Malların toptan alım ve satımı, toptancı hallerinde yapılacaktır. Ancak;
Toptancı haline bildirimde bulunmak kaydıyla;
a) Sınaî üretimde kullanılmak üzere sanayicilerce satın alınan mallar,
b) İhraç edilmek üzere ihracatçılarca satın alınan mallar,
c) İlgili mevzuatı çerçevesinde ithalatçılarca ithal edilen mallar,
ç) Toptancı hali dışında üretici örgütlerince satılan mallar,
d) 1/12/2004 tarihli ve 5262 sayılı Organik Tarım Kanunu kapsamında organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilen ham, yarı mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürünler,
e) İyi tarım uygulamaları kapsamında sertifikalandırılan ürünler toptancı hali dışında toptan alınıp satılabilecektir.
Ayrıca, perakende olarak ya da toptancı halinde toptan olarak satmak veya münhasıran kendi tüketiminde kullanmak üzere fatura veya müstahsil makbuzuyla doğrudan üreticilerden yapılan toptan alımlar, toptancı haline bildirimde bulunmak kaydıyla toptancı hali dışında yapılabilecektir.Malların toptan veya perakende satışını yapanlar ile malları taşıyanlar ve depolayanlar, bunların toptancı halinden satın alındığını veya toptancı haline bildirildiğini belgelemek zorundadır.
Toptancı halinden satın alındığı veya toptancı haline bildirildiği belgelenen malların satışı engellenemeyeceği ve bunların toptancı haline girmeye zorlanamayacağı hükme bağlanmıştır.
Sisteme Kayıt, Bildirim ve Hal Rüsumu
Bildirimciler, organik ve iyi tarım uygulamalarıkapsamındaüretilen sertifikalıürünler dâhil bildirim miktarıveyaüzerindeki sebze ve meyvelerin her neşekilde olursa olsun alımı, satımıve devrini yapan gerçek veya tüzel kişiler olup, bu kişiler;
a) Sınaîüretimde kullanmaküzere mal satın alan sanayiciler,
b)İhraçetmeküzere mal satın alan ihracatçılar,
c)İlgili mevzuatıçerçevesinde mal ithal eden ithalatçılar,
ç)Üreticiörgütleri,
d) Komisyoncular,
e) Tüccarlar,
f)Üreticiden temin ettiği malları, tüketiciye satan market, manav, pazarcıve diğer perakendeciler,
g)Üreticiden temin ettiği mallarımünhasıran kendi tüketiminde kullanan lokanta, otel, yemekhane, hastane ve yurt gibi kuruluşlar olarak belirlenmiştir. Bildirimciler, sisteme kaydolmak zorundadır.
Malların depolandığı, işlendiği veya sevk edildiği depo,şube, tesis veya dağıtım merkezleri de sisteme kaydolacaktır.Kendilerinceüretilen henüz satışa konu olmamışmallarıdepolama amacıyla sevk eden ya datoptancıhalinde işyeri bulunanüreticiler de sisteme kaydolacaklardır. Bildirim miktarının altındaki mallarısevk edenüreticiler hakkında bu hüküm uygulanmayacaktır.
Kayıt işlemi, toptancıhallerinde faaliyet gösterenler için toptancıhallerince, toptancıhali dışında faaliyet gösterenler için ise il müdürlüklerince yapılacak, sisteme kaydolmayanlar, bildirimde bulunamayacaktır.
Bildirim; bildirim miktarıveyaüzerindeki mallarınüretildiği yerden veya girdiği gümrük kapısının bulunduğu yerden her ne sebeple olursa olsun sevkindenönce bildirimciler tarafından sisteme yapılan beyan işlemidir.
Bildirim işlemi;
a) Toptancıhaline doğrudan başvurularak yapılacak bildirimlerde, bildirimcinin veya yetkilendirdiği kişinin beyanına göre toptancıhalinde görevli personelce,
b) Sistem internet sayfasıüzerindençevrimiçi yapılacak bildirimlerde, doğrudan bildirimcilerce,
c)Çağrımerkeziüzerinden telefonla yapılacak bildirimlerde ise, bildirimcinin beyanına göreçağrımerkezinde görevli personelce, sistemüzerinden yapılacaktır.
Üreticiler, organik ve iyi tarım uygulamalarıkapsamındaüretilenler dâhil sebze ve meyvelerinüretimine ilişkin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca tutulan ilgili sistemlere kaydolmak zorundadır. Söz konusu sistemlere kayıtlıolmayanüreticiler tarafındanüretilen mallara ilişkin bildirimde bulunulamaz. Bildirimde bulunabilmek içinüreticilerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca tutulan ilgili sistemlere kayıtlıolma zorunluluğu 1/1/2014 tarihine kadar aranmaz.Ancak bu tarihten sonraÇKSşartıaranacaktır.
Ürettikleri mallarıilgili idarelerce kendilerine gösterilen alanlarda perakende olarak doğrudan tüketicilere satanüreticiler sisteme kaydolmaksızın, yıllık satışmiktarlarınısisteme işlenmeküzere her yılın Ocak ayında ilgili idareye bildireceklerdir.
Yönetmeliğe göre, bildirim yapıldıktan sonra, sistem tarafından bu işleme ilişkin bir künye oluşturulacaktır. Toptan veya perakende mal satışında, mallarınüzerinde veya kap ya da ambalajlarının herkes tarafından kolaylıkla görülebilecek bir yerinde bu maddede belirtilen künyenin bulundurulmasızorunlu kılınmıştır. Bildirim miktarının altındaki mallara ilişkin satışlar ileÜrettikleri mallarıilgili idarelerce kendilerine gösterilen alanlarda perakende olarak doğrudan tüketicilere satanüreticiler tarafından yapılan satışlarda künye bulundurma zorunluluğu yoktur.
Hal rüsumu
İlgili mevzuatıçerçevesinde ithal edilen mallar ile fatura veya müstahsil makbuzu ileüreticilerden satın alınan mallardan; toptancıhalinde satılanlardan yüzde bir, toptancıhali dışında satılanlardan yüzde iki oranında hal rüsumu alınır.
Bildirimde bulunmak kaydıyla;
a) Sınaîüretimde kullanılmaküzere satın alınan mallardan,
b)İhraçedilmeküzere satın alınan mallardan,
c) 1/12/2004 tarihli ve 5262 sayılıOrganik Tarım Kanunu kapsamında organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olaraküretilen ham, yarımamul veya mamul haldeki sertifikalıürünlerden,
ç)İyi tarım uygulamalarıkapsamında sertifikalandırılanürünlerden,
d)Üreticilerce perakende olarak doğrudan tüketicilere satılan mallardan,
e)Üreticiörgütlerince toptancıhali içinde ve dışında satılan mallardan hal rüsumu alınmayacaktır.
Bu Yönetmelik hükümleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığıtarafından yürütülecektir.
Konununçiftçilere duyurulmasıhususunda gereğini rica eder,çalışmalarınızda başarılar dileriz.Salim ALTAY Vedat KOÇ
Teknik Hizmetler Kurulu Başkan V. Genel Sekreter
Ek-1: Sebze Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik
0 yorum:
Yorum Gönder